Photo by Runnersworld.com

CHỌN LỰA GIÀY CHO NGƯỜI MỚI BẮT ĐẦU

Giày và Phụ kiện 29 Th10 2022

Văn hoá truyền miệng là thứ văn hoá đã được lưu truyền qua nhiều đời, ở nhiều quốc gia trên khắp thế giới. Và vì thế, nó được áp dụng khá triệt để trên nhiều lĩnh vực, kể từ văn hoá cho tới cả kiến thức liên quan đến thể thao hiện đại.

Kể chuyện này ra bởi khi tôi mới bắt đầu tập chạy. Để mua một đôi giày tập, tôi đã hỏi những người đang tập chạy bộ mà tôi biết về việc nên mua đôi giày nào để chạy hàng ngày, và khi được mách là đôi giày của hãng ABC nào đó phù hợp đấy thì tôi cũng đi mua ngay mà không hề đắn đo, cũng chẳng hề hay biết về những chi tiết phức tạp của việc chọn giày chạy bộ. Tất nhiên, tôi chấn thương sau một thời gian ngắn tập chạy với đôi giày đó. Sau này nhìn lại, tôi thấy nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính đến chính từ việc đôi giày đó không hề phù hợp với đôi chân của tôi.

Vậy làm thế nào để chọn được đôi giày phù hợp nhất dành cho người mới tập chạy? Thật không dễ để trả lời câu hỏi này bởi sẽ cần đến khá nhiều thông tin từ chính bạn. Bạn có biết kiểu bàn chân bẩm sinh của bạn không? Đôi chân của bạn nên đi những đôi giày như thế nào? Bạn sẽ chạy ở địa hình nào? Tần suất tập luyện của bạn ra sao?

Chạy bộ tưởng chừng đơn giản, chỉ xỏ chân vào giày và cứ thế tập là xong. Nhưng không, nếu chúng ta đi nhầm những đôi giày không phù hợp, đôi chân chỉ mới tiếp cận với bộ môn chạy của bạn rất có thể sẽ gặp nhiều vấn đề nghiêm trọng, ví dụ như đau gan bàn chân, đau gân gót, hay đau xương chày và đầu gối... Vậy nên qua bài viết này tôi muốn giới thiệu đến các bạn những điều cơ bản nhất (và cũng có đôi chút phức tạp) để bạn có thể lựa chọn được giày tập phù hợp nhất cho mình.

Bắt đầu với việc hiểu về đôi bàn chân của mình. Theo một số nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã thống kê một số kiểu hình thái bàn chân cơ bản dựa trên hình thái của lòng bàn chân, bao gồm:

  • Bàn chân với vòm bàn chân trung bình (Neutral Arch): Theo đánh giá của số đông nhà nghiên cứu, đây là kiểu bàn chân hoàn hảo cho chạy bộ. Đây cũng là nhóm ít gặp chấn thương nhất trong các kiểu bàn chân.
  • Bàn chân với vòm chân phẳng (Flat Arch): Theo các đánh giá, những người có lòng bàn chân phẳng hoặc đầy sẽ có xu hướng tiếp đất bằng mé trong của bàn chân. Do đó, mắt cá chân có xu hướng bị vặn vào bên trong khi tiếp đất và dễ gây chấn thương cổ chân, mắt cá chân và lòng bàn chân.
  • Bàn chân với vòm chân cao (High Arch): Những người sở hữu kiểu vòm bàn chân cao thường có xu hướng đáp chân ra mé ngoài,. Chính vì vậy, những chấn thương dễ gặp phải ở nhóm này thường là lật cổ chân, viêm cân gan bàn chân.
illustrated by Runnersconnect.net

Cho dù bạn sở hữu kiểu bàn chân nào đi chăng nữa thì việc đó thực ra cũng không phải là vấn đề quá lớn. Bởi các nhà khoa học thể thao thực hiện những nghiên cứu này cũng là để tìm ra những kiểu thiết kế giày phù hợp với từng kiểu bàn chân. Vậy nên chúng ta cũng sẽ cần tìm hiểu thêm về giày. Có những kiểu đế giày như thế nào? Loại giày của hãng A, với kiểu đế B sẽ phù hợp với kiểu bàn chân nào?

Sự khác nhau của những đôi giày chạy thường chủ yếu nằm ở đế giày, và theo thống kê hiện tại, các hãng giày sản xuất ra 3 loại đế giày bao gồm:

  • Đế giày có mức độ hỗ trợ vừa phải (Stability Shoes): Đây là loại giày tập luyện hàng ngày phù hợp hơn cả với những người có kiểu vòm bàn chân trung bình (Neutral Arch). Do bàn chân có vòm chân trung bình thường có xu hướng đáp gần như chính diện xuống nền đường chạy nên việc sử dụng các loại giày tập có mức độ hỗ trợ vừa phải sẽ tạo sự ổn định hơn khi tiếp đất, ngoài ra chúng còn giúp việc tiếp nhận và phân tán lực phản chấn tốt hơn trong quá trình chạy.  
Photo by Runnersworld.com
  • Đế giày hỗ trợ kiểm soát chuyển động (Motion Control Shoes). Kiểu giày này phù hợp với những runner có bàn chân với vòm chân phẳng (Flat Arch), vốn có xu hướng tiếp đất bằng mé trong bàn chân trước khi tiếp xúc với mặt phẳng của đường chạy. Việc sử dụng giày có "Motion Control" sẽ giúp cho việc tiếp nhận lực của bàn chân được dễ dàng hơn, việc "khoá" chuyển động giúp cho cổ chân không có xu hướng đổ vào trong và loại bỏ phần nhiều nguy cơ lật, đổ cổ chân khi chạy giúp phòng ngừa chấn thương tốt hơn.
Photo by Runrepeat.com
  • Đế giày có đệm hỗ trợ (Cushion Shoes): Đây là loại giày có đế hỗ trợ cho những runner có kiểu vòm bàn chân cao (High Arch). Các loại giày có đế hỗ trợ sẽ giúp giảm lực tác động vào bàn chân vốn có xu hướng đáp mé ngoài trước khi tiếp xúc với mặt phẳng của đường chạy. Giúp ngăn ngừa những nguy cơ chấn thương liên quan đến cân gan bàn chân hay mắt cá chân.
Photo by Runnersworld.com

Với hai phần thông tin ở trên, chắc hẳn bạn đã biết mình nên chọn lựa loại giày nào cho phù hợp với kiểu hình bàn chân của mình rồi phải không? Vậy khi chọn lựa giày, chúng ta cần lưu ý thêm những gì? Hãy lưu tâm tới một vài thông tin dưới đây:

  • Kích cỡ giày: Hãy đo kích thước chân theo hướng dẫn ở các website của các hãng sản xuất, mỗi hãng sẽ có một cách thức đo cũng như thay đổi về size của giày khác nhau. Việc đo đúng size sẽ giúp bạn lựa chọn giày có bề ngang phù hợp.
  • Về độ dài của giày: Theo kinh nghiệm của nhiều runner kỳ cựu, sẽ tốt hơn nếu bạn chọn lựa đôi giày có chiều dài hơn chiều dài bàn chân từ 06-1.2cm. Việc sử dụng một đôi giày có chiều dài hơn bàn chân sẽ giúp phần ngón chân thoải mái hơn khi chạy, giảm nguy cơ chấn thương ở phần ngón chân, bàn chân.
  • Luôn nhớ kiểm tra đôi giày bạn đang ngắm nghía là giày có loại đế kiểu nào? Liệu nó có phù hợp với chân của mình hay không? Ngoài ra, việc kiểm tra loại giày đó dành cho chạy đường trường (road) hay là chạy địa hình (trail) cũng rất quan trọng bởi loại giày sử dụng cho từng loại địa hình này sẽ có nhiều sự khác biệt.
  • Sẽ tốt hơn nếu bạn có thể đi thử đôi giày trước khi quyết định ... rút ví trả tiền. Khi thử, hãy nới lỏng các dây giày khi xỏ chân và buộc lại dây giày ở mức chặt vừa phải. Bạn nên quan tâm xem phần gót chân có bị lỏng hay không? Bởi nếu lỏng gót chân thì có nghĩa là đôi giày đó hơi dài quá so với chân của bạn. Ngược lại, nếu gót chân bị bó chặt thì có nghĩa đôi giày ấy đang quá ngắn và hẹp. Còn trong trường hợp đôi giày mang lại sự thoải mái cho bạn, hãy bước đi và chạy thử với đôi giày để cảm nhận sự thoải mái mà đôi giày mang lại.
  • Nếu được, bạn hãy thử một vài thương hiệu giày khác nhau để chắc chắn rằng bạn tìm được đôi giày chạy phù hợp nhất.

Trong những năm gần đây, các hãng sản xuất giày liên tục chạy đua cải tiến đế với nhiều công nghệ khác nhau. Và đôi khi chúng ta sẽ bị cuốn hút bởi những thông tin đó thay vì những thông tin cơ bản nhất của một đôi giày chạy bộ. Vì vậy, để chọn lựa được đôi giày vừa ý, bạn vẫn nên để tâm tới những gì cơ bản nhất khi chọn giày tập nhé.

Hãy hiểu đôi chân mình, và hiểu mình cần gì ở một đôi giày tập. Chúc bạn có sự lựa chọn phù hợp để tập luyện vui vẻ, tiến bộ.

Chuyên mục