CÁC THUẬT NGỮ TRONG CHẠY BỘ
- Marathon: Cự ly chạy đường dài tiêu chuẩn dài 42,195 km và 26.2 mile (theo hệ đo lường Anh – Mỹ). Để cụ thể, trong một số trường hợp Marathon được gọi là Full Marathon ký hiệu FM.
- Half Marathon: Hay gọi là bán marathon là cự ly chạy bằng một nửa của marathon dài 21,0975 km hay 13.1 mile (theo hệ đo lường Anh – Mỹ).
- 5K: Cự ly chạy 5km ngoài đường nhựa, nếu thi đấu trong sân vận động được gọi là 5000 m.
- 10K: Cự ly chạy 10km ngoài đường nhựa, nếu thi đấu trong sân vận động được gọi là 10.000 m.
- Đường Piste/Track: Đường chạy trong sân vận động, chiều dài vòng sát nhất là 400m.
- Chạy Road: Chạy trên đường chạy rải nhựa hoặc bê tông, thường là đường bộ giao thông.
- Chạy Trail: Chạy trên đường mòn, đường đồi núi với bề mặt thường là đất đá hỗn hợp không phải là dạng đường rải nhựa hoặc bê tông.
- Grade: Độ dốc mặt phẳng . Grade 10% tức là dốc 10%
- Pace: Đơn vị đo tốc độ khi chạy tính bằng số phút cần để chạy hết 1km hoặc 1 dặm.
VD: Pace 5:45 có nghĩa là chạy 1km sẽ hết 5 phút 45 giây.
- PR: Kỷ lục chạy bộ cá nhân.
- HR – Heart rate: Nhịp tim tính bằng số nhịp trung bình trong một phút. Người bình thường nhịp tim trung bình khoảng 70 nhịp/phút. Thiết bị đo nhịp tim thường được viết tắt là heart rate monitor (HRM).
- MHR – Max Heart Rate: Nhịp tim tối đa trong một phút. Thông thường chỉ số nhịp tim tối đa được xác định bằng công thức 220 – tuổi. Ví dụ 20 tuổi nhịp tim tối đa sẽ là 200. Tuy nhiên công thức này có độ tin cậy không cao và chỉ mang ý nghĩa tham khảo.
Khi bạn tập luyện ở cường độ trung bình: nhịp tim sẽ đạt từ 50-70% nhịp tim tối đa. Khi bạn tập ở cường độ mạnh: nhịp tim sẽ đạt từ 70-85% nhịp tim tối đa.
- HR Zone - Heart Rate Zone: Vùng nhịp tim, đây là thuật ngữ chỉ các khoảng khác nhau chia theo các mức nhịp tim. Thông thường, HR Zone được chia làm 5 và phổ biến áp dụng cách chia như sau:
Zone 1: 50-60% của nhịp tim tối đa. Ngưỡng này thường tương đương với vận động nhẹ như đi bộ
Zone 2: 60-70% của nhịp tim tối đa. Ngưỡng ngày vẫn là vận động nhẹ như đi bộ nhanh chạy chậm
Zone 3: 70-80% của nhịp tim tối đa. Ngưỡng chạy ở tốc độ vừa phải, phần lớn thời gian tập chạy bền nên ở ngưỡng này
Zone 4: 80-90% của nhịp tim tối đa. Ngưỡng luyện tập tốc độ
Zone 5: 90-100% nhịp tim tối đa. Ngưỡng vận động tối đa thường chỉ diễn ra trong vài giây.
- Cadence: Số bước chạy, thường được tính bằng số bước của 2 chân mỗi phút (steps per minute - spm). Cadence thường được viết tắt là Cad.
VD: Cadence 170 spm tương đương 170 bước 1 phút.
- Base Run: Chạy nền , là bài chạy ở cự ly ngắn hoặc trung bình với tốc độ chạy quen thuộc của bạn, mục đích xây dựng sức bền của bản thân.
- Recovery Run: Chạy phục hồi, là ngưỡng chạy rất nhẹ nhàng ở khoảng đầu ngưỡng nhịp tim zone 2. Kiểu chạy này giúp các cơ được vận động nhưng không quá mạnh từ đó phục hồi lại.
- Aerobic Run: Chạy ở ngưỡng hiếu khí tương đương nhịp tim ở Zone 3, phần lớn các bài chạy bền nên ở mức này;
- Anaerobic Run: Chạy ở ngưỡng kỵ khí với nhịp tim Zone 4, là các bài tập chạy cường độ cao ngắt quãng hoặc cường độ cao thời gian ngắn để xây dựng tốc độ.
- Tempo Run: Thuật ngữ chỉ bài chạy tốc độ cao trong thời gian dưới một giờ nhằm nâng mức thải đến ngưỡng giới hạn của cơ thể . Đây là khái niệm khá phức tạp với nhiều cách hiểu khác nhau .
- Interval run: Tập chạy tốc biến với cường độ rất cao thường chỉ trong thường gian ngắn nhằm tăng sự dẻo dai và sức chịu đựng của cơ thể.
- Fartlek: 1 buổi chạy có sự kết hợp của Base Run và Interval Run được tùy biến kết hợp với nhau để đa dạng nội dung buổi chạy.
- Hill Repeats: Thực hiện buổi chạy leo lên-xuống dốc và lặp lại nhiều lần, nhằm tăng sức bền và cải thiện hô hấp.
- RICE: Thuật ngữ chữa trị và phục hồi
Rest: Nghỉ ngơi
Ice: Chườm đá
Compression: Mặc đồ bó hoặc quấn sát tăng tốc độ phục hồi
Elevation: Gác cao chân giúp máu chảy về tim và tránh phù nề.
- BIB: Số đeo trên người các VĐV khi tham gia một giải chạy. Việc đeo bib là sự xác nhận việc bạn tham gia giải chạy với ban tổ chức.
- Chip: Hầu hết các giải chạy hiện nay đều dùng công nghệ chip điện tử gắn liền trên bib để ghi kết quả từ khi bắt đầu đến khi kết thúc của các VĐV.
- Racekit: Gói đồ ban tổ chức một giải chạy phát cho bạn để dùng khi chạy trong đó thường chắc chắn có số Bib.
- Gel: Loại thức ăn dạng lỏng chứa calo để nạp năng lượng nhanh khi chạy. Chúng tôi cũng đã có bài viết chia sẻ về Sử dụng Gel và Muối trong chạy giải
- Điện giải: Các ion cần thiết cho hoạt động trao đổi chất của tế bào gồm Natri, Kali, Canxi. Trong đó Natri và Kali là quan trọng nhất. Thông thường các loại điện giải có thể tìm thấy trong các loại đồ uống thể thao có sẵn trên thị trường hoặc đơn giản là muối.
- Vest Nước: Loại túi đeo sau lưng để đựng nước và các loại đồ dùng cần thiết khi chạy. Chúng thường được thiết kế để tối ưu hóa nhất cho việc chạy bộ.
Với những thuật ngữ này, hi vọng các bạn sẽ có được những khái niệm chi tiết khi đến với môn thể thao chạy bộ này.
